De paardensport onder druk

En toch was het dit jaar anders. In vier jaar kan er veel veranderen. Nog nooit was er zoveel kritiek. Op te strakke neusriemen, te diep en rond lopende paarden en teveel zweep- en spoorgebruik. En ik merkte bij mezelf ook dat ik lang niet van iedere combinatie zo kon genieten als vier jaar geleden. De paardensport staat onder druk, misschien zijn er op de volgende Spelen wel helemaal geen paarden meer.

Het is makkelijk om mee te gaan met de kritiek. Of juist met de mensen die vinden dat het wel meevalt met het paardenwelzijn. Maar hoe is het nu écht voor de paarden? En hoe is het écht voor de ruiters en amazones? Ik kan er van alles over zeggen en schrijven, maar echt weten doe ik het niet.

Je paard als Happy Athlete

Het doel van de dressuur zoals door de FEI wordt omschreven, is in het heel kort: zorgen dat je paard een ‘Happy Athlete’ is. En eigenlijk is dit iets wat je, ongeacht wat je doet met je paard en op welk niveau, altijd na zou moeten streven.

Maar het zette me ook aan het denken. Wanneer is je paard een Happy Athlete? In mijn werk als ruitercoach zie ik veel paarden niet helemaal tot hun recht komen, door een blokkade tussen paard en ruiter. En vaak ligt de bron bij de ruiter. Of dat nu spanning is, frustratie, angst, rouw, onzekerheid, een gebrek aan zelfvertrouwen… iets wat er voor zorgt dat je niet volledig bij je paard kunt zijn en jouw paard daardoor geen connectie met je kan maken.

Jij en je paard als team

Ik geloof dat je paard geen Happy Athlete kan zijn als jij dat niet ook bent. Als jij niet ook mentaal, fysiek én emotioneel sterk en flexibel bent. Oftewel: als je niet lekker in je vel steekt. Waarom? Paardensport is geen individuele sport, het is een teamsport. Paard en ruiter werken als team samen. Hoe sterker het team, hoe beter de prestatie.

Het gaat over communicatie, verbondenheid, samen iets moois neerzetten, samen lol hebben! In de afsluitende kür, zag ik de Spanjaard Severo Jurado Lopez met zijn paard Lorenzo. Hij reed de ring in om de boel eens goed op stelten te zetten, om een feestje te bouwen. Zodat hij zijn paard in het zonnetje kon zetten. En dat gebeurde, Lorenzo zette letterlijk zijn beste beentje voor en groeide in de proef. En zo waren er meer combinaties waarbij harmonie en ‘het samen doen’ ervoor zorgden dat paard en ruiter konden schitteren in de ring. Dan is het echt genieten!

De energie van jouw mindset

Ik heb het al eerder geschreven: je paard reageert op jouw energie. En dat gaat verder dan wat je doet. Het gaat over wie je bent en over hoe je bent. Over hoe jij over je paard denkt, over hoe jij je voelt over jullie als team. Stel je maar eens voor: hoe zou jij je voelen als iemand in je team je aanmoedigt en blij en dankbaar is met je bijdrage aan het team? Of juist als diegene jou het gevoel geeft dat je niks goed kan doen, je niks goed kan zeggen? In welke situatie zou je het beste presteren? En bij wie zou jij je het fijnst voelen? Die energie voel jij ook, je paard voelt die energie nog veel sterker.

Jouw mindset, jouw ‘state of mind’ naar jezelf en naar je paard toe heeft dus een enorme invloed op jullie prestaties en op het welzijn van je paard. Met een happy mindset, een positieve ‘state of mind’, geef je je paard de vrijheid om niet alleen te antwoorden op wat je van hem vraagt, maar ook om er iets aan toe te voegen. Om zelf vragen te stellen, zelf een voorstel aan jou te doen. Je zorgt daarmee voor een veilige en vertrouwde basis waarin jullie samen kunnen spelen, experimenteren en groeien. Zo kun je elkaar versterken, en op elkaar bouwen als één van de twee een mindere dag heeft. Elkaar dragen, als één team samenwerken. Dát is dat ultieme gevoel van samen één zijn.

Het gouden team

Het mooiste voorbeeld vond ik nog wel de Olympisch kampioene, Charlotte Dujardin. Ze vertelde na afloop van haar kür dat ze bij het binnenrijden al slappe benen had van de emoties, want het zou wel eens haar laatste grote optreden met Valegro kunnen zijn. En dat was het moment waarop ze voelde dat haar paard er voor haar was, haar het gevoel gaf dat het wel goed zou komen. Dat vertrouwen alleen is al goud waard.