Leiderschap en kuddegedrag deel 3: Dominantie en dynamisch leiderschap
Eigenlijk is het gebaseerd op de stelling:
“Door dominantie wordt de plek in de kudde duidelijk”
Het suggereert dat de motivatie om dominant gedrag te vertonen, altijd is om de plek in de kudde te verdedigen. Nu weten we inmiddels uit deel 1 uit deze serie, dat paarden geen lineaire hiërarchie kennen, maar er zijn meer redenen die deze stelling weerleggen.
Waarom vertoont een paard dominant gedrag?
Dominantie wordt door paarden gebruikt om andere leden van hun kudde te controleren. Het is het idee dat één individu controle heeft over het gedrag van een ander individu. Er is dan dus één winnaar en één verliezer.
Meestal doen ze dit om hulpbronnen te verdedigen of te verwerven, zoals water, voedsel, schaduw of ruimte. Hun motivatie is dus niet zozeer om ‘de baas’ te zijn, wel om toegang tot de hulpbron te krijgen. Dominant gedrag is dus van tijdelijke aard én van de situatie afhankelijk.
Dat betekent dat als een paard bijvoorbeeld dorst heeft, hij op zoek gaat naar water. Mocht hij daarin een soortgenoot tegen komen die óók van het water gebruik wil maken, kan het paard dominant gedrag vertonen, terwijl hij als hij geen dorst heeft, dat niet doet.
Het kan dus zijn, dat een paard wat dorst heeft en lager in rang staat ten opzichte van een ander paard (wat geen dorst heeft), op dat moment dominant gedrag vertoont en het hoger in rang staande paard zonder problemen van de waterbron weg drijft. Terwijl in de volgende situatie, bijvoorbeeld bij het verwerven van een fijne rolplek, het hoger in rang staande paard weer dominant is over het lager in rang staande paard.
Met andere woorden: een paard is niet dominant, maar kan wel van tijd tot tijd dominant gedrag vertonen, ongeacht de verhouding ten opzichte van andere paarden. En dominantie komt dus meestal niet voor bij het verwerven van leiderschap, maar eerder bij het verwerven of verdedigen van hulpbronnen.
Net als dat je zelf boos kunt zijn, wil dit nog niet zeggen dat je een ‘boos persoon’ bent. Je bent alleen op dat moment, in die situatie boos, om iets wat je belangrijk vindt of je aan het hart gaat.
Wat betekent dit voor ons als ruiter?
Mocht jouw paard dominant gedrag vertonen, hoeft dit dus geen ‘aanval’ te zijn op jouw leiderschap, maar kan het een uiting zijn van iets wat je paard op dat moment nodig heeft. Daarnaast worden signalen soms uitgelegd als dominantie, die het niet zijn. Zo kan happen of dreigen met de staart een uiting zijn van angst. Je kunt je voorstellen hoe verwarrend het voor het paard kan zijn als jij deze signalen interpreteert als dominantie of zelfs het ondermijnen van je leiderschap.
Een eerste stap in het beter interpreteren van signalen, is om het idee van ‘de baas zijn’ proberen los te laten en jezelf af te vragen: wat is de werkelijke motivatie van mijn paard voor dit gedrag?
Dynamisch leiderschap
Een andere overtuiging in de paardenwereld, is de volgende:
“Een kudde heeft altijd één en dezelfde leider”
Het klopt dat er altijd één paard is dat op dat moment het leiderschap over de kudde heeft, maar dit hoeft niet altijd hetzelfde paard te zijn. Zoals de alfa-merrie de kudde naar water en voedsel kan leiden, maar het leiderschap overdraagt naar een beschermende hengst zodra er gevaar dreigt, zo zijn er nog meer rollen die een kudde te verdelen heeft.
Zo kan één paard een actie of beweging maken, waarop de rest van de kudde volgt of hetzelfde gedrag gaat vertonen. Dit paard noemen we dan de initiator van die activiteit. Welke rollen er zijn en hoe dit precies in zijn werk gaat is nog niet bekend, maar dit nieuwe inzicht alleen al maakt de samenwerking met een paard bijzonder interessant.
Het is gebleken dat in verschillende situaties, verschillende leden van de kudde een leidende rol op zich kunnen nemen. Dat wil zeggen dat ieder paard in bepaalde situaties kan leiden, maar ook kan volgen. Leiden en volgen wisselen elkaar af tussen de leden van de kudde, wat voor dynamiek, communicatie en samenhang in een kudde zorgt.
Afwisselend leiden en volgen
Voor een paard is het dus heel normaal en natuurlijk om de ene keer te leiden, en de andere keer te volgen. Sterker nog, het lijkt erop dat het voor een paard onnatuurlijk is om alleen maar te volgen. Terwijl dat wel is wat je als ruiter van je paard verwacht. Als ruiter kunnen we dus een betere en voor het paard fijnere samenwerking aangaan, als we af en toe ook het paard laten leiden en de verantwoordelijkheid geven over onze ‘mens-paard kudde’.
Mijn eigen ervaring is dat paarden hierdoor een diepere band met je aangaan. Sinds ik zelf mijn paard af en toe laat leiden, blijft ze letterlijk dichter bij me en heeft ze meer vertrouwen in mijn leiderschap: ze volgt me ook makkelijker als ik weer de leiding op me neem. Tegelijkertijd kost het ook tijd om hierin te groeien. Zomaar ineens alle verantwoordelijkheid bij haar leggen in situaties die ze zelf spannend vindt, zorgt voor een vluchtreactie. We nemen de tijd en doen het stap voor stap.
Wie neemt de leiding?
Hoe werkt het tussen jou en jouw paard? Wie neemt op welke momenten de leiding op zich? En wat zou je kunnen doen om daarin samen te groeien? Hoe kun je de leiding meer op je nemen, of juist af en toe de controle iets loslaten? En wanneer laat jouw paard dominant gedrag zien? Voor welke hulpbron maakt hij zich sterk, wat vindt hij belangrijk? En wat vertelt jou dat, hoe kun je dat gebruiken in jullie samenwerking?
Observeer je paard, kijk in welke situaties de leiding op zich neemt, met jou maar ook in zijn kudde. En kijk naar jezelf. Wanneer heb jij het liefst de leiding? En wanneer vindt je het fijner om te volgen? Vullen jullie elkaar daarin aan of juist niet? Welke stappen kun je daarin maken?
Wil jij meer inzicht in jullie mens-paard kudde en in het gedrag van je paard?
Dat kan bij Horse Power Life Power! In een veilige omgeving onderzoek je jullie verhoudingen, hoe het contact tussen jullie is, maar ook hoe het misschien niet is. In een persoonlijk ruitercoachtraject ga je de diepte in om de band met je paard te versterken. En je paard geeft altijd eerlijke en directe feedback. Wil je ervaren hoe dat gaat? Neem dan contact met me op, dan plannen we een gesprek in om te kijken of het wat voor je is. No strings attached.
Hoi
Als we met een groepje in galop gaan wil Sancho graag voorop. Dit laat ik toe ook al moet ik soms mijn reactie inslikken. Het kost dan veel kracht en voorop is hij wel snel maar rustiger. Achteraan daarin tegen gaat hij vol gas en ben ik mijn invloed (controle)kwijt.
Mvg rocco
Mooi voorbeeld Rocco! En precies wat je zegt: het kan best even moed kosten om los te kunnen laten, maar het kan je wel hele mooie dingen opleveren. Gaaf!
Mijn paard is niet te hanteren in een kudde.
Met 1 paard erbij gaat het redelijk zolang dat paard maar staat waar hij wil, niet wegloopt als hij dat niet wil en al helemaal niet in de buurt komt van een hek of schrikdraad waar andere paarden achter staan.
Hij gaat dan een soort “drijven” zoals border collies dat doen.
Komt er een derde paard of meerdere paarden bij dan gaat hij jagen..en niet zomaar jagen, hij blijft gaan totdat er ongelukken gebeuren.
Hij staat nu al een paar keer in de paddock met de haflinger van mijn dochter die alles behalve een baasje is, maar dat dier kan niet eens gaan rollen..dan zijn de rapen gaar.
Valt dit niet onder dominantie?
Dankjewel voor je reactie! Het kan dominantie zijn, maar het hoeft niet. Paardengedrag wordt (net als bij mensen) door ervaringen gevormd. Er is altijd een motivatie voor gedrag. Onze gedomesticeerde paarden maken vaak voor hen onnatuurlijke dingen mee en dan kan er gedrag ontstaan wat in de natuur niet zo snel voorkomt. Bijvoorbeeld bij een gebrek aan sociaal contact, of een gebrek aan de veiligheid van een kudde, kan een paard zich nog lange tijd ‘a-sociaal’ gedragen of onveilig voelen, voordat nieuwe (positieve) ervaringen zijn gedrag zullen veranderen. Misschien heeft hij lange tijd schaarste in zijn hulpbronnen ervaren, waardoor hij nu die hulpbronnen (voedsel, ruimte, etc.) blijft verdedigen. Het zijn voorbeelden, maar misschien brengt het je op ideeën. Wat is de motivatie voor zijn gedrag? Het antwoord hierop kan de eerste stap zijn in een passende oplossing die hem kan helpen en ondersteunen. Als je meer hulp nodig hebt, twijfel dan niet om een keer contact met me op te nemen. Veel succes!
Weer een mooi voorbeeld in deze blog hoe het gedrag van zowel dier als mens het best gedijen. Gave gericht in een organische zetting.
Dankjewel Joop!
Wij hebben onlangs een pony gekocht voor in de manegelessen. In de lessen is hij super!
In de paddock is het een ander verhaal. Wij laten 2 x in de week onze pony’s even lekker rennen (als ze willen) in de paddock. Deze pony komt dan met zijn oren naar voren en met slaande voorbenen op je afgerend. Hij komt ook gerust recht omhoog vlak voor je. En als hij een mesthoop heeft gevonden die hij interessant vind of zijn eigen mesthoop dat wil hij hier niet meer weg en verdedigd hij deze plek ook tegen zijn vriendjes in de paddock. Wij kennen dit gedrag niet, en vragen ons af hoe we hier het beste veilig mee om kunnen gaan.
Wat leuk, een nieuwe pony! Nu is het altijd lastig om advies te geven zonder alle details te kennen. Want het verschil zit ‘m vaak juist in de details! Wat ik je wel zou willen meegeven, is om te kijken naar de behoeftes van de pony. ‘Afwijkend’ gedrag zoals je beschrijft, komt vaak doordat een paard zijn natuurlijke behoeftes onvoldoende kan vervullen. Kort door de bocht gezegd: hoeveel kan je paard ook echt paard zijn? Contact met soortgenoten, leven in kuddeverband, ruimte en bewegingsvrijheid, en fourageren. Idealiter is dat altijd, dus 24 uur per dag, 7 dagen in de week.
Het moment dat dat minder wordt, dat wij dat als mensen gaan beperken, vragen we van onze paarden om zich aan te passen. En dat lukt een paard (mentaal en emotioneel) niet altijd. Dan ervaart je paard stress en dat is ook het moment dat je paard (voor ons) ongewenst gedrag laat zien. Die kan ogenschijnlijk niks te maken hebben met die beperking die hij ervaart, maar wel een manier zijn voor je paard om met de situatie te dealen. Dominant gedrag zoals steigeren, slaan en de eigen plek verdedigen, is één van die manieren. Nu weet ik dus te weinig van de hele leefsituatie van je pony, maar dat zou het eerste zijn waar ik naar zou kijken en proberen aan te passen, nog voordat ik met gedragstraining aan de slag zou gaan. Dat is weer de volgende stap 🙂
Wij hebben een oude shetlander merrie van 35r die niet meer in de kudde wordt geaccepteerd. Ze heeft jarenlang als weidemaatje dienst gedaan tussen de grote paarden maar dat kan niet meer. Ze wordt dan opgejaagd door onze Fries en ook onze jonge Haflinger vindt het een leuk spelletje om haar op te drijven waardoor ze eindeloos moet blijven lopen. De Fries doet het op een gemene manier, gaat dan ook bijten en de Haflinger is vriendelijker maar wel dwingend. Het is natuurlijk dan geen eerlijke partij, zo’n kleine shet tegen de grote paarden. De oude merrie staat nu samen met een Welsh van 23r en dat gaat prima. Het is heel bijzonder om te zien hoe hij haar als een soort van veulen afschermt als de anderen te dicht in de buurt willen komen. Op stal kan de oude dame veilig neuzen met de andere paarden, en daar wordt ze wel gewoon vriendelijk benaderd door zowel de Fries als de Haflinger. Ik vraag me af, wordt de oude shet verstoten en niet meer geaccepteerd omdat ze zwakker begint te worden?
Mooie vraag Floortje! En ook een interessante case. Er is weinig geschreven over het gedrag van de kudde ten aan zien van oudere paarden. Maar je kunt natuurlijk zelf observeren en leren van je eigen kudde. Wat zie je, wat kun je waarnemen? En wat betekent dat voor jou? Wat brengt die extra informatie van het ‘waarom’ jou? En hoe ervaren je paarden het, afzonderlijk van elkaar? Allemaal vragen waar je mee aan de slag kunt. Veel succes! P.S. wat een prachtige leeftijd…!
De mooiste band ik ooit gehad heb was met mijn alfa merrie Chica.
De 1ne dag koos zij de wandeling,de andere dag ik.
Het werkte echt.
Een band om nooit te vergeten 🙂
Wauw Anne! Wat een gave ervaring moet dat zijn geweest. Heerlijk dat soort herinneringen!
Mijn paard en ik hebben een enorm goede band, maar het paard dat bij haar in de wei staat is enorm beschermend over haar. Hij raakt enorm in de paniek als ik mijn paard wil weg halen en doet er dus alles aan om mijn paard zo ver mogelijk van mij vandaan te houden. Het is bijna onmogelijk om mijn paard overdag te pakken te krijgen door de drang van de ander om haar bij mij weg te houden. Wanneer het hem uitkomt laat hij mij hem wel gewoon pakken om naar stal te gaan en op stal is het ook een schat van een dier en kan ik alles met hem. Hoe kan ik er voor zorgen dat ik in de wei ook gewoon alles kan doen, zonder dat ik paarden krijg die alleen maar rennen.
Hee Kim, wat vervelend dat het zo gaat! Ik heb geen ‘one size fits all’ advies voor je, was het maar zo simpel. Zeker ook omdat het probleem ontstaat bij een paard wat (naar ik aanneem) niet van jezelf is. Heb je het al eens met de eigenaar van dit paard erover gehad en wat zijn haar/zijn gedachten hierbij?
Ik denk wel dat de oplossing ligt in het stellen van een andere vraag: in plaats van HOE, begin met de vraag WAAROM. Waarom doet dit paard zo? Gedrag heeft namelijk altijd een reden, een functie. Pas daarna kun je aan de slag met het HOE. Hoe je dit op kunt lossen of beter nog, hoe je het andere paard kan helpen (samen met de eigenaar) om te gaan met de onderliggende emoties die ongetwijfeld in de weg zitten.
Mijn ruin staat regelmatig met een merrie op de wei. Wanneer we ze eraf halen wil hij absoluut als 1e eraf en vertoond dan dominant gedrag naar de merrie als hij vindt dat ze te dichtbij staat.
Zij maakt uit zichzelf ruimte maar vorige keer stond ze in een hoek en kon ze niet direct wegkomen. Door zijn gedrag ontstond er een vervelende situatie die gelukkig geen consequenties had.
Ik weet waarom hij het doet (hij wil graag naar zijn stal), maar weet niet goed of ik hier iets aan moet doen (zijn dominante gedrag niet moet accepteren).
Hoe kan ik dit oplossen/voorkomen?
Hee Krista! Ik zie nu pas je antwoord, excuses! Maar alsnog een antwoord van mij:
Als eerste zou ik kijken of je de situatie zo kan maken, dat het zich niet meer voor KAN doen. Dus dat je voorkomt dat het gedrag negatieve consequenties heeft, door de omgeving te veranderen. Bijvoorbeeld door eerst een draadje te spannen zo dat de hoek geen hoek meer is. Of dat je eerst je merrie op een veilige plek zet, voordat je je ruin eruit haalt.
Als tweede heb ik een vraag: je zegt dat je niet weet of zijn dominante gedrag niet moet accepteren. Alsof het iets is waar jouw ruin iets aan kan doen, alsof hij daar bewust voor kiest. Terwijl hij puur en alleen gedrag laat zien wat in zijn beleving op dat moment nodig is, bijvoorbeeld om zichzelf te beschermen, uit angst of uit onzekerheid. Niet vanwege persoonlijke redenen naar jou of de merrie. Als je er op die manier naar kijkt, hoe kun jij dan je ruin helpen in deze situatie?
Het gaat er dus niet om dat je het gedrag zelf verandert, maar dat je de oorzaak van het gedrag zelf aanpakt. En die ligt in de emoties die je paard voelt, dát is waar het gedrag vandaan komt. Hopelijk kun je hier iets mee!
Hoi mag ik een vraag stellen?
Mijn haflinger ruin en connemara merrie zijn al 22 jaar onafscheidelijk (beide 26 jaar). Sinds een klein jaar staat er een shetlander merrie van 12 bij. Alles rustg opgebouwd met elkaar laten wennen. Het samenzetten is rustig verlopen. De connemara merrie nam gelijk duidelijk de leidersrol op zich en iedereen accepteerd dat.
De shetlander is lang bezig geweest de baas te worden over de haflinger. Inmiddels kunnen die 2 heel gezellig samen staan maar er blijven dagelijks momenten dat ze ineens weer vervelend of raar gaat doen. Als we tussen de middag 3 bakken hooi brengen (die zetten we ver uit elkaar) gaat ze altijd heel hard naar de haflinger toe rennen, hij rent weg, en ze blijft achter hem aan jagen en trapt en bijt hem. Dit zelfde gebeurt bijna dagelijks als we ze naar stal willen brengen. De shet gaat eerst naar stal en dan de 2 andere. Maar als we aan komen rent ze dus heel hard naar hem toe begint te trappen en bijten en de haflinger rent piepent weg van haar. Wij zien vaak ook geen aanleiding van dit gedrag omdat de haflinger haar totaal niet in de weg staat op deze moment, die staat vaak nog aan de andere kant van de paddock. We verspreiden het hooi altijd over veel verschillende plekken zodat er genoeg ruimte is. Maar ook dan gaat ze vaak naar de plek waar de haflinger staat. Trapt hem weg en hij loopt naar een andere plek (of tegenwoordig loopt hij al weg voor hij een trap kan krijgen)… we willen dit gedrag zo graag snappen maar komen er niet goed uit.
Hoi Renee, goede vraag! En je zegt het eigenlijk al heel goed: we zien geen aanleiding voor het gedrag. Vanuit jullie gezien, staat ze niet in de weg. Wat de shetlander ervaart, is een ander verhaal. Voor de shetlander staat ze op dat moment, gezien haar gedrag, wél in de weg. Dominant gedrag kan ook voortkomen uit een onderliggende onzekerheid, bijvoorbeeld door een eerder ervaren tekort. Dan kan het zijn dat je pony zich onveilig voelt of bang is het eten te verliezen aan andere paarden. Eten is een primaire levensbehoefte, dus als je het idee hebt dat je daar niet genoeg van hebt, doe je alles om ervoor te zorgen dat je wél genoeg te eten krijgt. En dat kan dus resulteren in dit gedrag. Dus ook al verspreid je dus het hooi, voor de shetlander is dat wellicht nog niet voldoende.
Misschien kun je een draadje spannen op momenten dat ze het hier moeilijk mee heeft, bijvoorbeeld met het voeren, zodat ze op die momenten haar eigen veilige plek heeft. Aan de ene kant om de shetlander het gevoel te geven dat ze ok is, dat niemand haar hooi af komt pakken, aan de andere kant om je haflinger te beschermen. Zodra de rust er weer is, kun je de draad weer weghalen.
Misschien niet de meest praktische oplossing, maar ja, paarden houden nu eenmaal geen rekening met wat praktisch is 😉 Hopelijk kun je hier wat verder mee!
Bij toeval kwam ik op deze pagina.
Ik heb een vraag, niet over dominantie maar het onder in rang geplaatst worden.
Mijn merrie wordt sinds de laatste paar jaar door nogal wat wisselingen in de kudde, steeds onder in rang gezet. Zij lokt het niet uit, door een plek te veroveren maar door altijd weg te lopen. Zij heeft dan ook regelmatig bijtplekken.
Er is op de paddock op 3 verschillende plekken mogelijkheid 24/7 voor hooi, voor 9 a 10 paarden. Zij staat ruim 6 jaar op een PP. Als er een nieuw paard in de kudde kwam was zij degene die het direct goed vond dat de nieuwe bij haar kwam eten. Echter na een paar dagen als de nieuwe wat gewend was, wordt mijn merrie weggejaagd.
Dit gebeurd dus steeds als er een nieuwe bij komt.
Terwijl de eerste 4 jaar er niets aan de hand was omdat de kudde stabiel was. Het is opvallend dat het steeds de nieuwe zijn die na paar dagen lelijk gaan doen. Terwijl de nieuwe dit niet naar de andere merries doen (die er al stonden)
Omdat mijn paard herstellende was van een peesblessure heeft zij er helaas een herblessure bij gekregen. Door het steeds moeten vluchten heb ik haar uit de kudde gehaald en durf haar niet meer terug te zetten.
Als er nog een blessure overheen komt is het misschien te laat.
Mij wordt gezegd ze moet leren om van zich af te bijten, maar dat zit blijkbaar niet in haar karakter, is met ieder dier (hond, koe, ezel, schaap etc.) vriendelijk, sociaal en zacht. Ze is 13 jaar.
Ze staat nu apart op een grote paddock waar ze rondom de paarden op de aanliggende paddocks ziet en neuscontact kan maken. En ik haar niet meer in een kudde durf te zetten.
Mijn vraag is eigenlijk, hoe of wat betekend het als een paard zich weg laat jagen. Terwijl nieuwkomers binnen een paar dagen al plekken opeisen ?
Dankjewel voor je vraag! En ik snap dat je je zorgen maakt. Ten eerste: er is niet iets als een rangorde in een kudde paarden, daar is inmiddels voldoende wetenschappelijk bewijs voor. Wel heeft je paard een rol en natuurlijk karaktereigenschappen. Zo zijn sommige paarden van nature bijvoorbeeld conflict vermijdend (net als mensen dat kunnen zijn). Dus dat ze weg loopt, heeft dan misschien meer te maken met dat het eten onvoldoende motivatie is om het conflict voor aan te gaan, en levert het haar meer op om weg te lopen (zoals rust, harmonie, geen gedoe). Terwijl een ander paard misschien eten veel belangrijker vindt, en dus er álles aan zal doen om te kunnen eten, inclusief dus het conflict aangaan met andere paarden.
‘Ze moet leren van zich af te bijten’ gaat hoogstwaarschijnlijk dus niet gebeuren, omdat inderdaad zoals je al zegt, dat niet in haar karakter zit of ze eten gewoon niet zo belangrijk vindt dan de andere paarden.
Wat in deze situatie het beste helpt, is om ervoor te zorgen dat er geen reden voor conflict is. Een makkelijke vuistregel is om het aantal paarden + één, aan te houden voor het aantal voerplekken. Bij kuddes met paarden die niet heel close zijn of met paarden die voernijd hebben bijvoorbeeld, het liefst nog meer. Dus heb je een kudde van 5 paarden, zou ik voor minstens 7 voerplekken zorgen die voldoende uit elkaar zijn. Dan is er áltijd een plek voor alle paarden om te eten, en is de kans op conflict een stuk kleiner, want het is simpelweg niet meer nodig om elkaar weg te jagen.
Ik hoop dat dat helpt, veel succes!
Dank je wel Miriam voor je antwoord. Ik heb ter voorkoming dat haar kwetsbare blessure been nogmaals een blessure eroverheen krijgt, gekozen om haar apart te zetten. Zij staat op een eigen paddock van 100 bij 30 meter, waar ik de staleigenaar erg dankbaar voor ben.
Hoi, op deze eerste kerstdag heb ik een vraag. Het had een top kerst moeten zijn met de komst van een nieuwe pony maar dat valt erg tegen.
Ik heb een shetlander merrie van 14, oude haflinger ruin (28) en daar is nu een minipaard (even hoog als shet) merrie van 14 bij gekomen. Alles ging meer dan soepel. Ze stonden apart maar binnen t uur was de nieuwe pony al onder de dubbele draden door gekropen om bij de andere te staan. Er is nauwelijks tot geen bonje in groep. De haflinger is sowieso een allemansvriend maar de shet is behoorlijk bazig maar gedraagt zich wonderlijk rustig. Buiten gaat dus alles goed. Soms claimt mijn shet de haflinger wel wat maar opzich gaat t gewoon goed.
Maar op stal lijkt dus mijn shetlander sinds de komst van de nieuwe pony enorm uit haar doen. Ze eet niet goed, staat continu te “zeuren” en is onrustig. Ik dacht eerst dat het aan t hooi lag maar nu na inmiddels 5 soorten hooi die ze allemaal even moeizaam eet met veel gezeur en protest lijkt dat me sterk. Het is begonnen toen de nieuwe pony kwam dus ik gok toch dat daar een probleem zit. Ze kunnen elkaar wel zien al staat de haflinger tussen hun in dus ze staan vrij ver van elkaar. Zou t kunnen dat ze onrustig is omdat ze haar niet in de gaten kan houden? Of maakt deze pony haar gewoon ongelukkig? Ik word er in ieder geval wel erg wanhopig en ongelukkig van. Want mijn shetlander is (duh het is een shet!) een super goede eter normaal, haar leven draait om eten! Ik heb haar ook nog nooit zo gezien. Eerder stond hier 3 mnd een mini shet en toen had ze nergens last van. Nu was die mini vrij bang voor haar dus die situatie was voor de mini shet dan weer helemaal niet leuk.
Miriam, wat zou hier aan de hand kunnen zijn?
Nu is het altijd een beetje gokken, maar het zou kunnen dat ze zo ‘bezig’ is met de nieuwe pony, dat als ze op stal staat ze daar last van heeft omdat ze niet bij elkaar staan op dat moment. Zeker in het begin, waarin die bonding nog volop gaande is, kan het zijn dat je pony inderdaad stress krijgt van dat ze het nieuwe kuddelid niet kan zien. Hoe gaat het inmiddels op stal? Is er al wat verbetering merkbaar?
Sorry voor mijn late reactie. Binnen een paar dagen was alles goed!